Câu
hỏi 1: Giáo lý Phật Giáo
phủ nhận Thượng Đế,
trong khi hầu
hết quần chúng Phật tử tin có
Thượng Đế; tu sĩ Phật Giáo dường như không nói với quần chúng Phật tử, Phật
giáo là vô thần, tại sao như thế?
Trả lời: Trên lý thuyết, Phật Giáo có
vô số giáo lý khác nhau và mâu thuẫn với nhau. Trên thực tế, Phật Giáo có nhiều
tông phái và nhiều phương pháp tu hành
khác nhau cũng như nhiều niềm tin
khác nhau. Cũng có giáo lý Phật Giáo
tin theo khuynh hướng vô thần như
giáo lý Nhân Duyên Sanh. Tuy nhiên niềm
tin của người Phật Giáo bình dân
thì không vô thần, vì họ tin có linh hồn. Họ gọi linh hồn người chêt
là hương linh, vong linh, giác linh, chơn linh,... tùy
theo trình độ tu chứng hay hiểu đạo của người đã chết. Ví dụ, một tu sĩ chết thì linh hồn
ấy gọi là giác linh (linh hồn đã giác ngộ). Một linh hồn tín đồ chết thì gọi là
chơn linh (linh hồn chân chính). Tuy nhiên Phật Giáo không tin có Thượng Ðế,
mặc dù họ nói cầu Trời khẩn Phật. Chữ Trời khẩn Phật của họ rất mơ hồ. Ngay cả
giáo lý Phật Giáo cũng dạy rằng đức Phật không ban phước, không giáng họa,
không phù hộ cho ai hết, nhưng họ vẫn cầu khẩn chư Phật. Ngược lại, giáo lý
Phật Giáo cũng nói đến Phật Bà Quan Thế Âm
cứu khổ cứu nạn. Trong nhiều tông phái, giáo lý Phật Giáo mâu thuẫn với nhau 100%.
Trong giáo lý
Luân Hồi, Phật Giáo xem Trời là loài cao cấp nhất trong sáu loài đang bị luân
hồi. Loài trời ở đây được diễn tả như loài thiên (trời) hay là thiên thần, là
loài có tuổi thọ rất cao và có cuộc sống an lành phước hạnh. Nhưng nếu làm trời
được hưởng phước, mà không lo công đức tu hành thì sau khi hưởng hết phước cũng
sẽ bị đọa xuống làm người hoặc làm súc vật như các loài khác. Sáu loài trong
thuyết luân hồi là: trời, người, a-tu-la, địa ngục, ngạ quỷ, súc sinh.
Câu hỏi 2: Có tu sĩ Phật Giáo tuyên bố chống cộng sản vô thần, mà giáo lý Phật
Giáo, chối bỏ hữu thần, thì lời tuyên bố đó mang ý nghĩa gì?
Trả lời: Nhiều tu sĩ Phật Giáo chống
cộng sản vì lập trường chính trị hoặc tình cảm chính trị của họ khác với cộng
sản chứ không phải vì quan điểm giáo lý. Có thể một tu sĩ Phật Giáo hô hào
chống cộng sản vô thần, nhưng trong thâm tâm, ông ta cũng là một người vô thần
mang mầu sắc tôn giáo. Có rất nhiều người Phật Giáo (tu sĩ và tín đồ) không
phân biệt rõ ràng thế nào là vô thần, thế nào là hữu thần. Khi nói đến vô thần
và hữu thần, họ dựa vào cách giải thích của người tây phương, hoặc của người
tin theo Chúa.
Câu hỏi 3: Phật giáo dạy có thể tự cứu: “thắp đuốc lên mà đi,” nhưng các vị sư vẫn
tụng kinh, gõ mõ, cầu nguyện, như thế các ngài đã không còn tin có thể tự cứu,
có phải không?
Trả lời: Ðây là một điểm mâu thuẫn nổi
bật của Phật Giáo. Một mặt họ nói tự mình cứu lấy mình, nhưng trong kinh Phật
cũng có chỗ nói Ðức Phật hóa độ người gian ác và người ngu si. Sự mâu thuẫn nầy
phát xuất từ các nội dung giảng dạy của Ðức Phật. Thật ra, sự tụng kinh gõ mõ
của các tu sĩ Phật Giáo là sự thể hiện nếp sống tăng lữ bề ngoài nhiều hơn là
vì niềm tin và
lòng cầu khẩn
bên trong tâm
hồn. Họ có thể
tụng hàng ngàn
bài kinh cầu nguyện với âm điệu vang rền, nhưng trong
thâm tâm họ không tin một cái gì rõ ràng dứt khoát cả. Họ quan niệm rằng thái
độ tin và hành động cầu khẩn ấy cũng là
thái độ không tin và không hành động, không cầu khẩn gì cả. “Hành nhi xả” mà!
Nghĩa là mình đang hành động Mười câu hỏi về Phật Giáo, nhưng mình không chấp
rằng mình đang hành động. Phật Giáo hay diễn dịch ý nghĩa giáo lý nầy với ý
niệm uyên thâm, nhưng tôi thấy họ càng tỏ ra uyên thâm càng phơi bày bản chất
mâu thuẫn và mù mờ.
Câu hỏi 4: Phật giáo dạy cấm sát sinh, nhưng các vị sư tự thiêu, như thế có trái
với giáo lý Phật giáo không?
Trả lời: Giới cấm sát sanh của Phật
Giáo là cấm giết hại kẻ khác. Khi một tu sĩ tự thiêu hay tự tử thì họ không cảm
thấy mình phạm tội sát sinh. Vì họ nghĩ rằng mạng sống của họ là quyền quyết
định của họ. Họ tình nguyện chết
hoặc tình nguyện sống theo ý họ. Ở điểm nầy Phật Giáo rất khác với
Kinh Thánh. Kinh Thánh dạy rằng con người được mặc ảnh tượng thiêng của Ðức
Chúa Trời, vì thế mạng sống con người là thiêng liêng và linh hồn con người là
trường cửu. Vì thế ai giết người là có tội, dù là hành động tự giết mình. Ở đây
thì Phật Giáo xem giá trị mạng sống của mọi loài là ngang nhau, và mọi loài đều
có “linh hồn trường cửu” như nhau. Mọi loài tự mình tạo ra mạng sống của mình
(nhất thiết duy tâm tạo), vậy, hành động giết người khác, hay giết con vật khác
đều có tội; vì Phật Giáo cho rằng mọi sinh vật đều ham sống sợ chết như nhau,
nên không được giết sự sống của người khác, hay của loài vật khác. Tuy nhiên,
nếu ai thấy một con mèo ăn nhiều con chuột mà không chịu giết con mèo ấy, để
cứu nhiều con chuột ấy, thì cũng có tội. Câu nói biện bạch của họ là “sát nhất
miêu cứu vạn thử.” Tức là lấy mục đích biện
minh cho phương tiện.
Câu hỏi 5: Đức Phật dạy: “Uống một ly nước là giết 84,000 sinh vật; mỗi bước đi là
giết nhiều côn trùng.” Dạy như thế
thì ai giữ được luật “cấm
sát sinh”? Bởi ai cũng phải ăn, uống, đi lại; dù ăn chay theo
nhà Phật thì cũng đầy rẫy vi sinh vật trong tương, chao, đậu hũ, rau, cơm, sữa,
trái cây?
Trả lời: Tôi đoan chắc rằng không có
một người nào trên đời nầy có thể giữ được giới cấm sát sinh
của Phật Giáo, kể cả Ðức Thích Ca. Và nếu có giữ được một phần
nào thì cũng không nhờ đó mà người ấy
có thể giải quyết được vấn đề tội lỗi của mình trong
thế gian nầy. Phật Giáo tin rằng dù vô tình hay cố ý giết một con vật,
dù con vật ấy nhỏ như con bọ chét, thì cũng đã phạm tội với con bọ chét đó. Vậy
người giết con bọ chét sẽ chịu quả báo luân hồi hóa kiếp thành con bọ chét để thế mạng. Nhưng Phật Giáo không cho biết ai
là người tạo ra luật quả báo luân hồi ấy để bắt kẻ giết con bọ chét đầu
thai làm kiếp thế mạng con bọ chét! Ðây là một niềm tin không thể nào lý giải
nổi. Nhưng Phật Giáo đã tin như thế. Chúng ta cũng phải tôn trọng niềm tin của
họ và cầu nguyện cho họ được mở mắt, mở lòng để nhìn biết Ðức Chúa Trời là Ðấng
dựng nên cả vũ trụ và dựng nên con người giống như ảnh tượng của Ngài. Ðức Chúa Trời là Cha thiêng liêng của nhân loại. Bao giờ Phật
tử tin vào Ðấng Tạo Hóa thì những
niềm tin phát nguồn từ Hindu sẽ bị loại bỏ. Ðạo Phật là một phần của Ấn Ðộ
Giáo. Ấn Ðộ Giáo tin rằng mỗi người hay mỗi con vật là một vị thần, vì thế ai
làm cho một vật chết đều là có tội với con vật đó. Nhưng khi Phật Giáo phủ nhận
Thượng Đế thì họ không thấy mình có tội. Ví dụ như một đứa con từ chối cha mình
mà không chấp nhận hành động ấy là bất
hiếu. Thay vào đó, nó khoe khoang rằng
mình biết tôn trọng mạng sống của con kiến, hoặc con bọ
chét nên đã có đầy đủ đạo đức rồi; mà đã đầy đủ đạo đức như thế thì không phải
tôn kính cha thiêng liêng của mình, cũng vẫn là đạo đức! Tôi đã xuất thân từ
Phật Giáo, tôi quen biết nhiều Phật tử. Tôi nghĩ rằng chúng ta cần cầu nguyện
nhiều cho Phật tử. Chúng ta tránh tranh cãi với họ vì làm như thế càng gây thêm
vấp phạm cho họ. Họ cần tình yêu và sự tôn trọng của chúng ta. Chúng ta chỉ nhờ
Ơn Chúa làm thay đổi những quan niệm, niềm tin lâu đời của họ.
Câu hỏi 6: Phật dạy: “khoan vội tin những lời Phật nói, chừng nào kiểm chứng là
thật mới tin.” Nhưng làm sao kiểm chứng có luân hồi?
Trả lời: Ðây cũng là một điểm mâu thuẫn
nổi bật của Ðức Phật. Trong khi Ðức Phật giảng về giáo lý nầy thì Ngài cũng nói
đến tam thiên đại thiên thế giới, nói đến cõi niết bàn, tây Mười câu hỏi về
Phật Giáo 3 phương cõi cực lạc, nói đến
địa ngục a tỳ, luật
luân hồi, nói đến thần thông vi diệu... là hàng ngàn thứ mà không ai kiểm chứng nổi.
Thế nhưng ngài không bao giờ biểu đệ tử mình kiểm chứng lời dạy của mình trước
khi tin. Có lẽ Ðức Phật giảng giáo lý trên để khuyên đệ tử phải kiểm
chứng các niềm
tin khác, riêng
các niềm tin
của Ngài thì không
nên kiểm chứng mà cứ tin đại đi
là xong. Ngày nay các Phật tử hay nêu
cao giáo lý nầy để chứng minh niềm tin của họ là sáng suốt, nhưng họ quên rằng
chính cái giáo lý nầy đang chưởi vào cách
thức mà họ đang tin theo Phật giáo, bất kể kiểm chứng hay không
kiểm chứng.
Nghĩa là họ
không hề biết họ sai trật, mâu thuẫn gì cả. Giống như mấy ông đảng viên cộng
sản Việt Nam
đã từng dằn mặt tôi rằng: “chế độ cộng sản là chế độ nhân đạo, hòa bình và
chính nghĩa nhất, vì thế ai không theo chế độ nầy thì sẽ bị chế độ nầy tiêu diệt!” Khi nói như thế, họ tưởng rằng họ
đang ca tụng chủ nghĩa Cộng sản. Cũng giống như nhiều người đàn ông đòi hỏi vợ
mới cưới của mình phải còn trinh tiết sau khi chính họ đã phá hoại nhiều cô gái
trinh nguyên chưa lấy chồng. Họ không cảm thấy hành động phá hoại nhiều cuộc
đời con gái do mình gây ra là điều đáng lên án, nhưng họ lên án bất cứ người
con gái nào đến với họ mà đã thất thân với người khác rồi. Nghĩ cho cùng thì
Ðức Phật là một người đã từng đi tìm chân lý, dù Ngài cho rằng mình đã giác ngộ
(theo ý Ngài), nhưng trên thực tế, đã làm người thì ít khi người ta thấy được
điều sai sót của chính mình, trừ phi mình chịu khó lắng nghe người hiểu biết
hơn mình.
Câu hỏi 7: Những người theo Phật nghĩ sao có những ông vua không tiếp tục tu để về
niêt bàn?
Họ đã tu nhiều kiêp để hôm nay làm vua,
nhưng hôm nay họ làm nhiều tội ác. Như thế phải chăng có kiếp trước hay không
có kiếp trước, cũng chẳng giúp gì cho họ ở kiếp này?
Và làm sao kiểm chứng có kiếp trước?
Câu hỏi 8: Những người theo Phật nghĩ
sao con cọp được gọi là chúa sơn lâm? Có lẽ kiếp trước nó khéo tu, nên kiếp này
được làm chúa sơn lâm? Nếu cọp đừng ăn thịt các con thú khác, có lẽ kiếp kế
tiếp của nó là người chăng? Nhưng có con cọp nào không ăn thịt các con thú
khác? Như thế, cọp lại phải trở lại kiếp
trâu, kiếp chó chăng? Và như
thế thú vật đến bao giờ mới thành
người được? Phải chăng luân hồi là thuyết không đáng tin cậy?
Trả lời cho cả 7
và 8: Ðây chỉ là một trong những điểm mâu thuẫn rất phổ biến của giáo lý Phật
Giáo mà chính họ không thể lý
giải được. Nhưng khi đã tin như thế
thì không ai muốn niềm tin của mình bị bài bác, mặc dù người ta có cái
tật bài bác những niềm tin khác.
Câu hỏi 9: Đức Phật dạy: “Mọi sự có là do vọng tưởng mà ra, kể cả bản thân ta:
„sắc sắc không không, vô ngã.‟” Dạy như thế
thì phải chăng Thái tử Tất Đạt Đa
không có thật, và thái tử thành Phật
cũng không có thật?
Trả
lời: Vâng, trên lý
luận thì quả đúng như thế. Và định nghĩa cuối cùng của chữ Phật trong kinh điển đại thừa
Phật Học là không có gì cả. Tuyệt đối không. Từ ngữ chuyên môn PG là
“chơn không diệu hữu.“
Câu hỏi 10: Đức Phật đã dạy “vô ngã” mà có lần ngài nói về chính ngài là “duy ngã
độc tôn,” như thế phải hiểu lời ngài như thế nào?
Trả
lời: Câu nầy vẫn còn nhiều tranh cãi rắc rối lắm. Nhiều tranh cãi và
nhiều mâu thuẫn đến nỗi có người cho rằng Ðức Phật không bao giờ nói ngược đời
như thế. Nhưng cũng có người gượng ép chữ nghĩa để giải thích rằng chữ “ngã” ở
đây không phải là cái “ta” của Ðức Phật, mà là “chân lý.” Nhưng theo lý luận của Phật Giáo thì hiểu cách gì cũng mâu thuẫn hết. Nếu hiểu chữ “ngã” là cái “ta” của
Ðức Phật thì chính Ðức Phật đã tự mâu
thuẫn với giáo lý “vô ngã” của Ngài.
Nếu hiểu một
cách gượng ép rằng chữ “ngã” có nghĩa là chân lý, thì trong Phật Giáo không bao
giờ công nhận có một cái gì gọi là chân lý. Phật Giáo không công nhận một điều
gì là Mười câu hỏi về Phật Giáo 4 thật
hữu, hằng có; tất cả đều là ảo vọng, hư huyễn, vô thường; vậy thì làm gì có
chân lý độc tôn trong Phật Giáo!
Nguyễn Huệ Nhật